Wat is een vaststellingsovereenkomst?

3 minuten mr. Jeroen Kaspers kantoor 23 oktober 2024 2025

Een vaststellingsovereenkomst dient ter beëindiging of voorkoming van een onzekerheid of geschil tussen partijen. Het gaat dus feitelijk om een discussie die partijen op een goede én bindende (!) manier willen regelen. De voorwaarden waaronder partijen het geschil beëindigen, staan in de vaststellingsovereenkomst. Die overeenkomst stelt dus de juridische situatie tussen partijen vast (vandaar ook de naam 'vaststellingsovereenkomst'). Een vaststellingsovereenkomst biedt veelal uitkomst om, in afwijking van hetgeen de wet standaard regelt, andersluidende afspraken met elkaar te maken.

Veelgebruikt in het arbeidsrecht

Hoewel de vaststellingsovereenkomst een aparte afdeling in ons Burgerlijk Wetboek behelst -en het dus niet iets typsich arbeidsrechtelijks is- wordt er in het arbeidsrecht wel vaak gebruikgemaakt van vaststellingsovereenkomst. Meestal wordt een vaststellingsovereenkomst opgesteld met het doel om een dienstverband te beëindigen. Er wordt dan ook wel gesproken over een beëindigingsovereenkomst (zijnde een vaststellingsovereenkomst in de zin van art. 7:900 BW).

Kenmerken van een vaststellingsovereenkomst

In deze korte uiteenzetting over de vaststellingsovereenkomst beperk ik mij tot de vaststellingsovereenkomst die wordt gebruikt ter beëindiging van een arbeidsovereenkomst. In een dergelijke vaststellingsovereenkomst maakt u afspraken met uw werkgever over de voorwaarden waaronder en de manier waarop de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd. Het vastleggen van goede afspraken in een vaststellingsovereenkomst is erg belangrijk. Juist omdat de wet uitdrukkelijk bepaalt dat er in een vaststellingsovereenkomst afgeweken kan worden van hetgeen 'rechtens tussen partijen geldt' is het raadzaam dat u zich goed laat adviseren over de consequenties van de afspraken die u maakt in de vaststellingsovereenkomst. Wanneer afspraken eenmaal bindend zijn neergelegd in de vaststellingsovereenkomst, dan is het namelijk niet zo eenvoudig om op deze afspraken terug te komen (mocht blijken dat deze voor u toch ongunstig uit blijken te pakken). Dat is immers de reden dat u, samen met uw werkgever, heeft gekozen voor een vaststellingsovereenkomst: ter voorkoming van toekomstige onzekerheden en/of geschillen omtrent hetgeen rechtens tussen u beiden geldt. Na ondertekening (én na het verstrijken van de bedenktermijn) zult u veelal geen beroep meer doen op bijvoorbeeld dwaling. De rechter zal een dergelijk beroep zeer terughoudend toetsen. Het uitgangspunt is immers dat wat in de vaststellingsovereenkomst wordt afgesproken definitief tussen partijen geldt. Afspraak is dus afspraak. Laat u dus goed adviseren voordat u tekent!

Vaststellingsovereenkomst in de wet

Ter illustratie verwijzen wij graag naar de letterlijke tekst van een vaststellingsovereenkomst in het Burgerlijk Wetboek (BW):

Bij een vaststellingsovereenkomst binden partijen, ter beëindiging of ter voorkoming van onzekerheid of geschil omtrent hetgeen tussen hen rechtens geldt, zich jegens elkaar aan een vaststelling daarvan, bestemd om ook te gelden voor zover zij van de tevoren bestaande rechtstoestand mocht afwijken.
De vaststelling kan tot stand komen krachtens een beslissing van partijen gezamenlijk of krachtens een aan één van hen of aan een derde opgedragen beslissing.
Een bewijsovereenkomst staat met een vaststellingsovereenkomst gelijk voor zover zij een uitsluiting van tegenbewijs meebrengt.
Deze titel is niet van toepassing op de overeenkomst van arbitrage.

Klik hier voor het wetsartikel (art. 7:900 BW) en de daaropvolgende artikelen uit Titel 15 die allen van toepassing zijn op een vaststellingsovereenkomst.

mr. J.A. (Jeroen) Kaspers

Jurist en Mediator

Jeroen is specialist ontslag en arbeidsrecht. Met succes onderhandelt Jeroen bij vaststellingsovereenkomsten of disfunctioneren. Komt u er niet uit? Raadpleeg Jeroen via kaspers@wolderwijd-juristen.nl of 036 522 7007.